Nguồn nước ngầm có thực sự sạch hay không

Trong tự nhiên, nước mưa rơi xuống các bề mặt Trái Đất. Một phần nước mưa sẽ bị bay hơi, một phần đọng lại ở cây cỏ, một phần sẽ thấm xuống mặt đất. Phần này đi xuyên qua mặt đất cho đến khi chạm tới lớp đá bão hòa. Lớp đá này bão hòa vì chúng đã đạt tới mức có khả năng thấm nước tối đa. Phần nước được giữ ở đây được gọi là Nước ngầm. 

1. Nước ngầm là một thành phần của chu trình nguồn nước tự nhiên. 

Bởi nguồn nước này nằm dưới lòng đất nên ít người biết rõ về nó. Tốc độ di chuyển tương đối chậm và có thể theo dòng chảy ra sông, suối hồ và đại dương. Nước ngầm được xem là phần nền cho mọi nơi trên Trái Đất, bao gồm: Khu vực đồng bằng, khu vực đồi núi, và khu vực sa mạc. 

Tùy vào độ sâu, nước ngầm được chia làm 2 loại: nước ngầm tầng mặt ( Tiếp xúc gần với mặt đất và không khí dễ bị ô nhiễm) và nước ngầm tầng sâu (Nằm sâu bên trong các lớp đất đá xốp). Theo không gian phân bố, một lớp nước ngầm tầng sâu sẽ có 3 vùng chức năng:

Khoảng cách giữa vùng thu nhận và khai thác thường khá xa, từ vài chục đến vài trăm km. Độ sâu hay nông của nguồn nước ngầm chỉ hình thành trong vài giờ trước đó và sau đó chỉ số sẽ thay đổi. Nước ngầm có thể đã có mặt khoảng vài nghìn năm trước. Vì thế, không ai có thể biết chính xác hay tiếp cận, đo lường được nguồn nước ngầm.

Theo nghiên cứu, nguồn nước ngầm thường chứa nồng độ các nguyên tố cao hơn nhiều so với nước uống tiêu chuẩn, phải kể đến là Fe, Mn, H2S,... vì vậy nước ngầm không thể sử dụng trực tiếp mà phải qua xử lý. Trong nước ngầm còn có các khí như NO3- nồng độ cao, do bị phân bón hóa học, SiO2, NH3, O2, CO2,...vi sinh vật do sắt gây ra.

2. Các chất gây ô nhiễm nguồn nước ngầm 

Nước ngầm dưới mắt thường sẽ trong và sạch, tuy nhiên các hóa chất tự nhiên và do con người gây ra có thể gây ra ô nhiễm nước ngầm. Khi nước ngầm chảy qua mặt đất, các kim loại như sắt và mangan bị hòa tan với nồng độ cao trong nước. 

Các chất thải công nghiệp, hoạt động đô thị, nông nghiệp, bơm nước ngầm và xử lý chất thải đều có thể ảnh hưởng đến chất lượng nước ngầm. Các chất ô nhiễm có thể do con người gây ra, như do rò rỉ thùng nhiên liệu hoặc tràn hóa chất độc hại. Thuốc trừ sâu và phân bón từ bãi cỏ, hoa màu có thể tích tụ và di chuyển xuống mực nước ngầm. Rò rỉ từ bể tự hoại  hoặc các bãi xử lý chất thải cũng có thể đưa vi khuẩn vào nước, thuốc trừ sâu và phân bón ngấm vào đất trồng trọt.

3. Một số kim loại nặng được tìm thấy trong nước ngầm

Sắt: Nhắc đến danh sách một số kim loại nặng thường có trong nước ngầm trước hết phải kể đến sắt. Sắt ít khi tồn tại trong nguồn nước mặt. Với nước ngầm, sắt thường hòa tan trong nước ở dạng Fe2+. Trường hợp nguồn nước chứa nhiều chất hữu cơ, sắt có thể chuyển thành dạng keo (hay còn gọi là phức hữu cơ) rất khó xử lý. Còn nếu nước có độ PH thấp, hiện tượng ăn mòn đường ống và dụng cụ chứa sẽ xảy ra, hàm lượng sắt theo đó mà tăng lên trong nước kéo theo sự biến đổi màu sắc sang vàng, độ đục tăng khiến nước khó sử dụng. Theo tiêu chuẩn nước uống và nước sạch, hàm lượng sắt trong nước quy định phải nhỏ hơn 0,5mg/l.

Mangan: Mangan cũng là một trong số kim loại nặng thường có trong nước ngầm. Kim loại này thường tồn tại đồng thời cùng sắt nhưng với hàm lượng ít hơn. Mangan trong nước tạo ra lớp cặn màu đen bám đóng vào thành và đáy dụng cụ chứa nước, tạo ra vị khó chịu cho nước và làm hoen ố quần áo. Hàm lượng mangan được quy định cho nước uống và nước sạch phải nhỏ hơn 0,5mg/l.

Nhôm: Lượng nhôm trong nước ngầm thường cao ở những vùng đất nhiễm phèn và có độ PH thấp. Theo tiêu chuẩn về nước uống, lượng nhôm trong nước phải ít hơn 0,2mg/l.

Đồng: Đồng tạo ra vị khó chịu khi tồn tại trong nước với hàm lượng 1-2mg/l. Khi nồng độ tăng cao từ 5-8 mg/l, nước nhiễm đồng không thể uống được. Vì thế, tiêu chuẩn quy định hàm lượng đồng trong nước phải nhỏ hơn 2mg/l.

Chì: Chì trong nước thiên nhiên có hàm lượng không lớn chỉ từ 0,4-0,8mg/l. Ô nhiễm nước thải công nghiệp và hiện tượng ăn mòn đường ống nước chính là nguyên nhân dẫn đến sự tăng cao của hàm lượng chì. Theo quy định về nước sạch và nước uống, lượng chì trong  nước phải nhỏ hơn 0,01mg/l.

Kẽm: Kẽm là kim loại nặng thường có trong nước ngầm ở những khu vực nước bị ô nhiễm bởi nguồn nước thải ra từ các khu khai thác quặng. Tiêu chuẩn nước sạch và nước uống quy định hàm lượng kẽm phải ít hơn 3 mg/l.

Thạch tín (Asen): Asen tồn tại trong nước ngầm nhiều hơn nước mặt. Tiêu chuẩn về nước sạch quy định lượng asen nhỏ hơn 0,05mg/l. Đối với nước uống, lượng asen phải ít hơn 0,01mg/l.

Cadimi: Cadimi là kim loại nặng thường thấy trong nước ngầm nhiều hơn nước mặt do nước ngầm thấm qua nhiều tầng địa chất khác nhau trong quá trình di chuyển. Cadimi trong nước uống được quy định phải dưới 0,003mg/l.

Crom: Nguồn nước bị nhiễm nước thải công nghiệp sản xuất gốm sứ, sản xuất giấy, thuốc nhuộm, thuộc da, xi mạ và khai thác mỏ thường có nhiều crom. Kim loại nặng này được xếp vào chất độc nhóm 1 với khả năng gây ung thư cho người và vật nuôi. Theo quy định, lượng crom trong nước cần ít hơn 0,05mg/l.

Niken: Ngoại trừ nguồn nước bị ô nhiễm bởi nước từ của các ngành sản xuất thép, ắc quy, gốm sứ, điện tử, niken không thường xuyên hiện diện trong nước. Tiêu chuẩn quy định hàm lượng niken trong nước sạch và nước uống cần ít hơn 0,02mg/l.

Thủy ngân: Thủy ngân là kim loại nặng hiếm khi tồn tại trong nước. Tuy nhiên, kim loại nặng này là một chất cực độc. Bởi vậy, tiêu chuẩn quy định của thủy ngân trong nước sạch và nước uống ở mức cực thấp dưới 0,001mg/l.

Molypden: Là kim loại nặng thường có trong nước ngầm ở các khu vực nhiễm nước thải từ các ngành thuốc nhuộm, gốm sứ, thủy tinh, hóa dầu và ngành điện. Theo quy định, lượng molypden trong nước uống phải nhỏ hơn 0,07g/l.

4. Sử dụng nước ngầm có an toàn không?

Nguồn nước ngầm chưa qua xử lý sẽ không an toàn khi sử dụng. Bởi trong tự nhiên, nguồn nước ngầm còn thô sơ, chứa nhiều tạp chất và những chất không tốt cho cơ thể. Hiện nay, việc khai thác nguồn nước ngầm đang gia tăng dẫn đến nguy cơ ô nhiễm nước ngầm cao.

Ô nhiễm nguồn nước có thể gây ra nhiều nguy cơ lớn cho sức khỏe. Khi chưa được xử lý mà đi vào cơ thể con người thì sẽ gây ra các vấn đề như:

Thực chất, nguồn nước ngầm chưa sạch và an toàn để đưa vào sử dụng trực tiếp. Để loại bỏ các chất có hại trong nước chúng ta hãy sử dụng một số biện pháp như đun sôi, sử dụng máy lọc nước cho gia đình, để đảm bảo sức khỏe của bạn và gia đình.